ibrahim ozturk

Entrepreneur, Tech CTO, Software Developer, Electronics Engineer, Author



Sinirsel Geribildirim

Kendi beynini kendin değiştir

Biyolojik geribildirim (biofeedback) geniş başlığının altında olan Sinirsel geribildirim (Neurofeedback), bireyin kendi beyin dalgalarından aldığı bildirimlerle yine kendi düşünce şeklini dolayısıyla kendi beyin dalgalarını değiştirmeye yardımcı olan bir öğrenme/düzenleme stratejisidir. Neurofeedback kelimesi bazı yerlerde Türkçe’ye Nöroterapi olarak çevrilmiş olsa da bu kelimenin doğru bir karşılık olduğunu çok düşünmüyorum. Sebebini sinirsel geribildirimin detaylarına indiğimizde sizde farkedeceksinizdir.

Sinirsel geribildirim, bireyin kendi beyin dalga motiflerinin karakterini dolaylı olarak öğrenip belirli bir tekrar ile beyin aktivitilerini değiştirme varsayımı üzerine kurulmuş invaziv olmayan (non-invasive) bir tekniktir. Sinirsel geribildirim seanslarında kişinin o anlarda kaydedilen EEG(Elektroensefalografi)’sindeki beyin dalgalarıyla ilgili bilgiler kişiye görsel ve/veya işitsel çıktılarla sunulur ve kişiden bunun belli yönlerini kontrol altına alması sağlanır. Örneğin denek beyni arzulanan belli bir miktarda beta dalgası oluşturduğunda renkli/canlı içeriklerin döndüğü video denek ekranında döner. Diğer yandan daha az uyanık ya da farkındalık haline düştüğünde video soluklaştırılır ve karartılır. Böylelikle videonun karartılmadan nasıl izlenebileceğini beyniniz kendi aktivitesini modifiye ederek hızlıca öğrenebilecektir.

Sinirsel geribildirim ile kişinin yaşamış olduğu probleme veya ihtiyacına göre beynin ilgili bölgesinde ilgili frekanstaki dalgayı değiştirmek gerekiyorsa ona göre bir tedavi protokolü düzenlenerek öğrenme/değiştirme ortamı sunulur. Birey bu seanslarda düşüncesi ile beyin dalgaları arasındaki ilişkiyi görerek istediği doğrultuda kontrol edebilmeyi öğrenir. Bu edinim çocuklarda sıklıkla dikkat eksikliği – Hiperaktivite (DEHB) bozukluğunun tedavisinde, duygusak ve davranışsal sorunların onarımında, öğrenme ve gelişim bozukluklarının gerilmesinde; yetişkinlerde ise stres yönetimi, obsesyon, uyku bozukluğu gibi bir çok problemli alanda bir nevi ilaçsız beyin egzersizi seçeneği ile değişim alternatifi sunabilmektedir. Diğer tedavi yöntemlerine göre bir diğer önemli pozitif yanı da sinirsel geribildirim deneğin durumundan ve seansı uygulayan klinisyenin uzmanlık seviyesinden tamamen bağımsız olarak sonuç verebilen teknoloji destekli kişisel bir öğrenme biçimidir.

Ayrıca mutlaka fonksiyon bozukluklarının giderimi olarak da algılanmamasi gereken bir durumdur. Örneğin okul, spor ve/veya iş hayatlarında başarılı olmak ya da performansı yükseltmek için de kullanılabilecek bir tekniktir. Çünkü öğrenme, hafıza, dikkat ve ruh hali üzerinde çok ciddi katkıları olduğu birçok bilimsel çalışma ile ispatlanmıştır. 

Şu sıralarda meditasyon amaçlı geliştirilen EEG temelli kablosuz embedded (gümülü) sinirsel geribildirim projesini geliştirme aşamasında olan bir şirkete hem danışmanlık verdiğimden hem de bizzat işin mutfağında olduğumdan kısa bir şekilde buraya içerik girerek paylaşmak istedim. Sorularınız olursa lütfen iletişim sayfamdan benimle irtibata geçiniz.

Tipik beyin aktivite frekans aralıkları ve rolleri

Delta (0-4 Hz) derin uyku
Theta(4-8 Hz) hayal kurma
Alpha(8-12 Hz) relaksasyon
SMR (Sensorimotor Rhythm) (12-15 Hz) konsantrasyon
Beta1(15-18 Hz) problem çözme
Beta2(18-25 Hz) anksiyete

Buradaki formulizasyon veya gruplandırma oldukça basitleştirme sonucunda elde edilmiştir. Çünkü ilgili dalga tipleri çok farklı işlevlerin üstleniciliğini de yapabilmektedir.


error: Content is protected !!